Basisschool Karel de Grote - Kijkuurtje Geluk doorgeven

De laatste lessen van de gelukskoffer staan in het teken van Geluk Doorgeven. De kinderen ervaren de kracht van het geven. De kinderen ontdekken hoe geven henzelf, hun directe omgeving en de wereld gelukkiger kan maken. Geluk is niet alleen van jezelf, maar je eigen geluk kan een bijdrage leveren voor anderen dat ertoe doet.

De kinderen hebben tijdens het kijkuurtje gelukskaarten gemaakt die ze gaan doorgeven aan iemand anders. Geluk Doorgeven is een van de mooiste en fijnste dingen die je kunt doen!

Bekijk HIER het hele artikel op de website van basisschool Karel de Grote

Leraren krijgen een lesje in gelukkig voor de klas staan

Met verhalen over hoge werkdruk, lage salarissen en veel verzuim, kun je je afvragen wie er vandaag de dag eigenlijk nog voor de klas wil staan.

Artikel over het Vroege-vogel-ontbijt 'De Gelukkige School' in het Da Vinci Theater bij AFAS in Leusden op woensdag 10 april 2019.

Lees HIER het artikel in het AD/Amersfoortse Courant van 11 april 2019

Laten we ons als samenleving trainen in geluk

Negativiteit, angst, zorgen, ze zijn al decennia typerend voor de Nederlandse mentaliteit. Hoog tijd dat het 'bruto nationaal geluk' de maat der dingen wordt, stelt Kees Kraaijeveld.

Lees hier het artikel in de Volkskrant van 24 februari 2018

Een lesje geluk op school werkt al snel door tot aan de eettafel thuis

Het Clusius College geeft voor het eerst 'lessen in geluk'. Kun je dat dan leren?'Ja!', schalt het door de klas.

Gelukkig zijn door 'niets' te doen

Het cliché is waar: geluk zit in de kleine dingen. Om dat te bewijzen, hoef ik alleen maar mijn tante Jeanne als voorbeeld te nemen. In de afgelopen veertig jaar ging er geen verjaardag of belangrijk moment voorbij zonder een kaart of een bezoek van haar.

Alle kinderen konden er de klok op gelijkzetten en het verbaast me hoe ze altijd kon onthouden wat ons bezighield. Verliefdheden, moeilijkheden op school, gezondheidskwaaltjes: tante Jeanne was overal altijd van op de hoogte en betrokken bij alle grote en kleine gebeurtenissen in het leven van mij en mijn kinderen. Juist daarom was het zo fi jn om naar haar toe te gaan en met haar te kletsen. Ze luisterde altijd vol aandacht en was erg betrokken. En dat is best bijzonder.

Tante Jeanne was alleen. Ze had geen kinderen en geen man, maar leefde samen met haar zus, tante Huiby. Wij – de kleinkinderen van haar broer en zus – kregen al haar aandacht en liefde. En waar ze volgens bepaalde maatstaven genoeg reden had om te verlangen naar meer, nam zij haar hele leven genoegen met wat ze had. Geen grootse ambities, geen druk schema. Nee, tante Jeanne deed niet zoveel. Ze was er gewoon. Dat vond ze goed zo. Haar tijd en aandacht stopte ze in de belangrijke momenten in onze levens. Met haar attente kaartjes en handgeschreven brieven, waar, zo lang als ik me kan herinneren, tien euro aan toegevoegd was. Ze deed het zonder er ooit zelf iets voor terug te verwachten. En als we dan langskwamen, was ze zo blij. Als we haar de meest simpele servetten van de Blokker voor haar verjaardag gaven, kon ze ons zo oprecht bedanken. “Waar komen toch die mooie servetten vandaan?” Ze kon het blijven vragen.

Naarmate ik ouder werd, ben ik haar bescheiden, onzelfzuchtige manier van leven gaan waarderen. Als ik weleens bij haar vandaan kwam en om me heen keek, dan dacht ik soms: wat zijn we toch met zijn allen aan het doen? We rennen, we vliegen en we gaan soms onze eigen grenzen over, op zoek naar geluk. Dat alles leek ineens zo onbelangrijk als ik keek naar tante Jeanne. Hoe ze daar zat in haar stoel, tevreden en gelukkig met wat ze had: een huis, een tv en een bezoekje van haar nichtjes en neefjes eens in de zoveel tijd. Terwijl ik dit schrijf, komen de woorden van zanger en songwriter Stef Bos weer in me op:

“Je weet nooit wanneer je de laatste brief kan schrijven, Je weet nooit wanneer je de laatste kaart van iemand ontvangt, Je weet nooit wanneer je iemand voor het laatst ziet, want dat is altijd pas achteraf bekend.”

Inmiddels hebben we de laatste kaart van tante Jeanne ontvangen. Na 96 jaar is onze tante Jeanne niet meer. Wat ik wel weet, is dat ze gelukkig was. Dit geluk zat voor haar in de kleinste dingen. Hoe klein de geluksmomentjes voor haar echter ook waren, ze wist ze wijds te verspreiden. Iedere kaart en elk gesprek met tante Jeanne waren ook voor mij momenten van geluk. Ze bleef geven vanuit een oprecht hart, zonder daar iets voor terug te verwachten. Tante Jeanne is één van mijn grote inspiratiebronnen. Want ook al deed ze ‘niets’, haar gebaren van klein geluk waren immens groot.

Deze column is eerder verschenen in gezondNU 8 - 2017 (https://www.gezondnu.nl/)

Leerlingen Elckerlyc geven geluk door

Afgelopen woensdagochtend, 28 juni, hebben de leerlingen van groep 6 van de internationale afdeling van basisschool Elckerlyc, onder leiding van juf Joy, het project de Gelukskoffer afgesloten met een bezoek aan het Winkelhof.

In de lessen hebben de leerlingen geleerd wat geluk is en dat gelukkig zijn ook iets is dat je kunt leren. Dat geluk doorgeven een belangrijke bijdrage levert aan het eigen geluksgevoel, hebben de kinderen bij het uitvoeren van de laatste opdracht van de Gelukskoffer, het delen van geluk, ervaren.

Lees het hele artikel in de pdf hieronder.

Dit artikel is verschenen in het Leiderdorps Weekblad van 30 juni 2017

Droom jij je leven of leef jij je droom?

Met de gelukslessen van Gelukskoffer hebben we inmiddels al 18 duizend kinderen bereikt, zo’n driehonderd scholen werken met het programma. Een van de lessen van Gelukskoffer gaat over toekomstdromen. Tijdens dat onderdeel komen de mooiste verhalen naar boven. Kinderen die dromen van een héél groot huis in Frankrijk of van een carrière als popster. Of: “Later word ik net zo beroemd als Cristiano Ronaldo.” “Waarom?”, vragen we dan. “Omdat hij heel veel vrienden heeft. En de hele wereld over reist.” Aan de oppervlakte zijn we misschien geneigd om kinderen mee te geven dat het leven niet draait om geld en roem. Maar bij Gelukskoffer doen we het net even anders. We kijken dieper. Waar komt die droom vandaan? En wat vertelt hij precies?

Zelf droomde ik er altijd van om met jeugdgevangenen te werken. Ik was er heilig van overtuigd dat wanneer ik deze mensen zou helpen, ze nooit meer terug hoefden naar de gevangenis. Toen ik een studie moest kiezen, zaten HBO-J en psychologie dan ook standaard in mijn rijtje van keuzes. Maar waarom wilde ik zo graag met jeugdgevangenen werken? Een snelle droomanalyse zal uitkomen op een symbool van vrijheid. Maar toen ik dieper keek, ontdekte ik nog iets veel interessanters. Wij volwassenen weten dondersgoed dat ‘gevangen zitten’ zich kan manifesteren in vele gedaantes. Als kind wist ik dit echter nog niet. Gevangenzitten in een gevangenis was de enige vorm waarin mijn droom destijds tot uiting kon komen.

De droom van toen is inmiddels werkelijkheid geworden. Ik werk met mensen die vastzitten in hun eigen gevangenis, maar dan zonder tralies. Ze zitten vast in hun hoofd, in hun hart of in vastgeroeste patronen. Ik help deze mensen om eruit te komen en zichzelf weer terug te vinden. Ik help ze de essentie te vinden van hun eigen geluk en de betekenis die ze daaraan willen geven. Ik weet nog goed dat ik erachter kwam dat mijn dromen van toen altijd op de achtergrond waren blijven bestaan. Het is één van de redenen waarom ik doe wat ik vandaag de dag doe. In die ene specifieke droom – werken met jeugdgevangenen – zaten alle zaadjes verborgen die inmiddels zijn uitgegroeid tot de persoon die ik vandaag ben. Mooi toch?

Net als de dromen in je slaap staat elke droom die je hebt voor een verlangen in je onderbewustzijn. Zo kan een droom over een vakantiehuis in Frankrijk symbool staan voor een verlangen naar rust. Dit is een signaal voor jezelf om dat rustmoment ook nu, in je huidige situatie, voor jezelf te creëren. Het verlangen naar bakken met geld kan refereren naar de wens om een héél groot huis te kunnen kopen. Niet omdat je per se je status wilt meten aan de hand van de grootte van je huis, maar zodat je alle ruimte hebt om onderdak te kunnen bieden aan dierbaren die dit nodig hebben. En het verlangen naar een carrière als profvoetballer kan een uiting zijn van een verlangen om werk te maken van je hobby. Maar het kan net zo goed ontstaan vanuit een gevoel van eenzaamheid en het verlangen naar veel vrienden om je heen, naar aandacht en gezien worden. En dat is het mooie van dromen. Het gaat er niet zozeer om of ze ook echt werkelijkheid worden. Het gaat om het onderliggende verlangen en wat je daaraan kunt doen. In het hier en nu. 

Deze column is eerder verschenen in gezondNU 6 - 2017 (https://www.gezondnu.nl/)

Les om gelukkig te worden

Nee, de leerlingen op basisschool De Pannevogel in Steenderen zijn echt niet allemaal ongelukkig. Toch krijgen ze gelukslessen op school. Waarom en hoe leer je dan om gelukkig te zijn?

Dit artikel is verschenen in De Gelderlander, regio Achterhoek op 07-04-2017

Lees het hele artikel in de pdf hieronder.

Praktijk, Special Werkplezier: Geluk werkt

In het onderwijs wordt relatief hoge werkdruk ervaren door 84 procent van de leerkrachten(Adriaens, Van Grinsven, Van der Woud, & Westerik, 2016). De oorzaken voorwerkdruk zijn divers en uiteenlopend. Wat is de rol van geluk binnen deze werkdruk?En hoe kun je de inzichten vanuit geluk gebruiken?

Dit artikel is verschenen in JSW van maart 2017

Lees het hele artikel in de pdf hieronder.

Op retraite met prinses Irene in Afrika

Ik herinner het me nog goed. De grassprieten kietelden mijn neus, terwijl ik op mijn buik in een veld in Afrika lag. Een halfuur moest ik mij focussen op een oppervlakte zo groot als een A4. Ik zag mieren langs elkaar heen krioelen en nog wat andere beestjes waarvan ik de naam niet ken. Een halfuur staren naar één oppervlakte – het leek een eeuwigheid te duren. Maar het moment dat ik weer rechtop zat, vergeet ik nooit meer. Ik keek om me heen en ineens was ik de mier in een magistraal universum. Wat voelde ik me nederig. Onbeschrijfelijk mooi hoe een perspectief kan veranderen als je met andere ogen kijkt.

Ik kreeg deze opdracht op retraite met prinses Irene in Afrika, nu twee jaar geleden. Ik zou graag vertellen dat aan de retraite veel planning vooraf ging, maar niets is minder waar. In een bevlieging mailde ik prinses Irene om haar te complimenteren met haar mooie werk en de wens te uiten dat ik een keer de tijd kon vinden om mee te doen. Voor ik het wist kreeg ik een uitnodiging voor de laatste retraite onder haar begeleiding. Ineens was tijd relatief en twijfelde ik geen seconde. Zo vloog ik zeven dagen stilte tegemoet in de rimboe in Afrika.

Op retraite draait alles om stilte. Stilte om je heen, in je hoofd en in je hart. Zeven dagen lang volgde ik hetzelfde riedeltje. Je staat op, mediteert, gaat de natuur in, mediteert, komt ’s avonds terug en mediteert. En alles onder begeleiding van prinses Irene. Iedere dag hetzelfde liedje vond ik niet zo erg. Het gaf structuur en regelmaat. Maar die vrije uren in je eentje in de natuur waren de eerste dagen even slikken. Tussen negen uur ’s ochtends en het begin van de avond kreeg je de opdracht om in the middle of nowhere met jezelf te zijn. Zonder begeleiding of iemand die de weg kent. Dat is best spannend in een vreemd land, te midden van uitgestrekte Afrikaanse vlaktes en met kilometers bomen als je enige herkenningspunt. Mijn hoofd vulde zich met lawaai: wat als ik verdwaal? Wat als niemand weet waar ik ben? Wat als ik word aangevallen door een wild dier? Wat als ik mijn enkel verzwik?

Na een paar dagen leerde ik ermee om te gaan. Het lawaai trad verder op de achtergrond en ik vond ruimte in mijn hoofd om rustig na te denken. Juist dan komen de beste ingevingen. Ineens viel het me op dat ik omringd was door heuvels en ik besloot er een te beklimmen. In de verte lag de boerderij waar ik verbleef. “Soms kun je een probleem pas het hoofd bieden als je erboven gaat staan.” Het was me nog nooit zo duidelijk als op die dag. Vanaf toen dwaalde ik door de bush en als ik niet wist waar ik was, liep ik een of meerdere heuvels op.

De retraite heeft me geleerd om respect te hebben voor stilte én de natuur. Het heeft me ook geleerd om naar mijn eigen lichaam te luisteren. Ik kan me bijvoorbeeld ziek voelen als ik niets doe aan het lawaai in mijn hoofd. Daarom voer ik vaak gesprekken met mijn opdrachtgevers – vooral directeuren – tijdens wandelingen in de natuur, om ook hen te laten ervaren hoe het voelt als je even buiten de snelle wereld stapt. Juist op die momenten komen de meest persoonlijke verhalen naar boven. Deze wandelingen maak ik ook met vrienden en familie. Gekscherend roep ik dan: “Ga je mee dwalen? Ik weet de weg.” Mijn grootste les is echter misschien wel dat stilstaan niet altijd achteruitgang is. Het laat juist zien dat je voor jezelf durft te kiezen. En in dat perspectief zet je een grote stap vooruit.

Deze column is eerder verschenen in gezondNU 2 - 2017 (https://www.gezondnu.nl/)

NOT 2017 - Interview met Tirza Wolff-de Boer van Gelukskoffer

ITV-De Vechtstreek interviewt Tirza Wolff-de Boer van Gelukskoffer tijdens de NOT 2017.

https://youtu.be/kFw2LH4OsyU

Scholieren leren eigen geluk te beïnvloeden

Wat is geluk en waar word je gelukkig van? Met die vragen houden basisschoolleerlingen in Lekkum zich bezig.Ook de docenten hebben er wat aan.

Sinds januari krijgen leerlingen van de Prof. Wassen-berghskoalle in Lekkum les in geluk. Het bedrijf Gelukskoffer heeft rond dit thema een set van zeven lessen ontwikkeld. Volgens de Amersfoortse onderneming hebben leerlingen na het doorlopen van die lessen een positiever zelfbeeld en een sterke verbetering in sociale omgang ontwikkeld.

Dit artikel is verschenen in De Leeuwarder Courant van 27-01-2017.

Het is soms best oké om die middelvinger in de lucht te gooien.

F*ck it gaat voor mij over het loslaten van alle verwachtingen waarmee we overspoeld worden op school en in onze opvoeding, maar die behoorlijk in de weg kunnen zitten als je later groot bent. Als ondernemer en alleenstaande moeder van drie kinderen, heb ik ondertussen een aardig hoog F*ck it!-gehalte opgebouwd. Ik doe waar ik in geloof en ben niet bezig met wat anderen van mij denken.

Maar ik heb één zwakke plek en dat is dat ik graag aardig gevonden wil worden. Ik spreek mensen niet aan en ontwijk situaties waarin conflicten dreigen te ontstaan. Want alles voor de lieve vrede. Dit weerhoudt me er soms van om te zeggen wat ik ergens écht van vindt. Als het aankomt op relaties, kan mijn F*ck it! gehalte nog wel een boost gebruiken.

De afgelopen tijd heb ik veel aan het boek gedacht toen ik professionals moest coachen. Eén van de deelnemers – Theo – vertelde over zijn verlangen om minder te werken, maar zijn hypotheek liet dat niet toe. Een ander wil eigenlijk piano leren spelen maar vindt zichzelf daar te oud voor. En Pieter werkt iedere avond, want “het is hier normaal dat je om één uur ’s nachts je mail beantwoordt.”

Dat zette me aan het denken. Hoe zou het toch zijn geweest als wij als kind al geleerd hadden om af te rekenen met verwachtingen van anderen? Waarom zou je stil moeten zitten als bewezen is dat bewegen – ook dat irritante gefröbel – je hersenen stimuleert? En waarom zou je binnen de lijntjes leren kleuren, als de meeste innovaties juist ontstaan zijn door het lef om er buiten te kleuren?

Dat is waar Gelukskoffer in essentie ook over gaat. Je eigen stem vinden en de wetenschap dat je gedachten invloed hebben op de manier waarop je jouw unieke talenten tot uiting brengt. Loslaten wat anderen willen, over je denken en over je zeggen.

Met andere woorden; het is soms best oké om die middelvinger in de lucht te gooien. En die pianoles gewoon te nemen, ongeacht je leeftijd. En om bij het binnenkomen van die ene e-mail om één uur ’s nachts je computer uit te zetten en te denken: F*ck it!

Deze column van Clara den Boer is eerder verschenen op WendyOnline op 02-01-2017

Geluk kun je leren

Rekenen en taal, natuurlijk. Geschiedenis, gymnastiek..., ook belangrijk. Maar gelukslessen? Uit studies blijkt dat mensen een groot deel van hun geluksgevoel zelf kunnen bepalen. Jong geleerd is oud gedaan, en daarom gaan steeds meer scholen ermee aan de slag. Ook de kinderen van Auris Taalfontein worden er blij van.

Dit artikel is verschenen in het Rotterdams Onderwijs Magazine (ROM5), december 2016

Sorry, mam zo heb je me niet opgevoed

Lieve mam, als je deze column leest: sorry. Zo heb je me niet opgevoed. Maar ook je jongste dochter is eraan schuldig. Zij deed mij het boek met de titel F*ck It 2 cadeau. Ja echt, een 363 pagina’s tellend boek over twee woorden. Het boek zit inmiddels vol ezelsoren, groene arceringen en blauwe aantekeningen in de zijlijnen. Ik las het in één keer uit.

F*ck it gaat voor mij over het loslaten van alle verwachtingen waarmee we overspoeld worden op school en in onze opvoeding, maar die behoorlijk in de weg kunnen zitten als je later groot bent. Als ondernemer en alleenstaande moeder van drie kinderen in hun puberfase heb ik een aardig hoog F*ck it!-gehalte opgebouwd. Ik doe waar ik in geloof, ben niet bezig met wat anderen van mij denken en creëer een wereld waar ik in geloof. Ik geloof in de goedheid van de mens en dat we met elkaar een betere wereld kunnen creëren. Hopelijk lever ik daar een bijdrage aan. Ik heb echter één zwakke plek en dat is dat ik graag aardig gevonden wil worden. Ik spreek mensen niet aan en ontwijk situaties waarin conflicten dreigen te ontstaan. Alles voor de lieve vrede. Dit weerhoudt me er soms van om te zeggen wat ik ergens écht van vind. Als het aankomt op relaties, kan mijn F*ck it!-gehalte kennelijk nog wel een boost gebruiken. Niet voor niets kreeg ik dit boek van mijn lieve zusje subtiel onder mijn neus geschoven.

De afgelopen weken heb ik veel aan het boek gedacht toen ik professionals moest coachen. Deelnemer Theo vertelde over zijn verlangen om minder te werken, maar zijn hypotheek liet dat niet toe. Maria – moeder van drie – vertelde me dat ze tachtig uur werkt omdat ze het gevoel heeft dat ze aan haar mannelijke collega’s moet bewijzen dat ze gelijkwaardig is. Maurice wil eigenlijk piano leren spelen, maar vindt zichzelf daar te oud voor. En Pieter werkt iedere avond, want “het is hier normaal dat je om één uur ’s nachts je mail beantwoordt.” Dat zette me aan het denken. Hoe zou het zijn als wij als kind al geleerd hadden om af te rekenen met verwachtingen van anderen? Waarom zou je stil moeten zitten als bewezen is dat bewegen – ook dat irritante gefröbel – je hersenen stimuleert? En waarom zou je binnen de lijntjes leren kleuren als de meeste innovaties juist ontstaan zijn door het lef om erbuiten te kleuren? Dat is waar Gelukskoffer in essentie ook over gaat. Je eigen stem vinden en de wetenschap dat je gedachten invloed hebben op de manier waarop je jouw unieke talenten tot uiting brengt. Loslaten wat anderen willen, over je denken en over je zeggen. En tegelijkertijd denken als Pippi Langkous met haar wereldberoemde uitspraak: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.”

Engbert Breuker wist dit in mijn boek Ondernemend Geluk treffend te verwoorden: “Als je hoofd gaat voelen en je hart gaat denken, gaan je handen vanzelf de juiste dingen doen.” Zo staan tussen onze hoop en verlangens vaak duizend redenen om iets niet te doen en maar één reden om het wel te doen: omdat jij het graag wilt. Het is soms best oké om die middelvinger in de lucht te gooien en die pianoles gewoon te nemen, ongeacht je leeftijd. Of minder te werken, omdat je je daar beter door voelt. En om bij het binnenkomen van die ene e-mail om één uur ’s nachts je computer uit te zetten en te denken: F*ck it! Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan...

Deze column is eerder verschenen in gezondNU 12 - 2016 (https://www.gezondnu.nl/)

In de gelukkige school voor morgen staat persoonlijke ontwikkeling centraal

Persoonlijke ontwikkeling als centraal uitgangspunt voor het onderwijs.Persoonlijke kwa­liteiten zijn en worden steeds belangrijker, zowel privé als op het werk,’ valt te lezen in het advies Platform Onderwijs 2032.

Het Platform beschouwt de school van de toekomst – in het verlengde van wat kinderen en jongeren thuis en buiten school leren – als een oefenplaats om die kwaliteiten te ontwikkelen. De school helpt ze te ontdekken wie ze zijn, wat ze belangrijk vinden en hoe ze zich tot anderen verhouden. Leerlingen leren zelfstandig keuzes maken, waarbij ze rekening houden met anderen en hun omgeving. Ze worden weerbaar, krijgen zelfvertrou­wen en leren dat het plezierig is om samen met anderen tot een mooi resultaat te komen.

Dit artikel is verschenen in 'Tafel van 10' 2016. Een uitgave van de Stichting Nationale OnderwijsWeek.

Voeding voor je gedachten

Wat is gezond eten? Experts lijken er zelf niet helemaal overuit te zijn. De één beweert dat de Schijf van Vijf achterhaald is, de ander zweert erbij. Ondertussen vliegen beroemde boeken als De Voedselzandloper, Het Bloedgroepdieet of The Green Happiness als warme broodjes over de toonbank. Wat nou als we het hebben over voeding in plaats van voedsel? Voedsel eet je op, voeding is iets wat je tot je neemt. Iets wat veel verder gaat dan het vullen van je buik. De Engelse uitdrukking‘food for thought‘ komt niet zomaar uit de lucht vallen.

In onze drukke levens eten we onze buik vol, loopt onze geest over van prikkels en laten we onze longen te vluchtig leeg lopen. Onze harten zijn vaak gesloten. Maar als we het nu eens omdraaien: longen vol, buik leeg en harten geest open. Voeding gaat om het vullen van het hele systeem dat je lichaam tot één geheel maakt: buik, geest, longen en hart.

Als moeder én professional met ambitie weet ik als geen ander hoe moeilijk het kan zijn om al die elementen met elkaar te verbinden. We focussen snel te veel op het één, waardoor je bijvoorbeeld niets anders doet dan op je voedsel letten. Dat gaat ten koste van je geest, hart en longen. Wil je het goed aanpakken, dan is het belangrijk dat de vier elementen met elkaar in verbinding staan. Hoe je dat doet? Door jezelf van de volgende regel bewust te zijn: wat voedsel is voor ons ichaam, is kennis voor onze geest, zuurstof voor onze longen en relaties voor ons hart.Te veel tijd besteden op het internet, urenlang het nieuws volgen of een hele zondag series kijken: ik weet hoe heerlijk het kan zijn. Het zorgt echter ook voor externe, soms negatieve prikkels. Bedenk nu eens wat er met je geest gebeurt als je al die uren achter een beeldscherm vervangt door het lezen van een goed boek, het volgen van een studie of gewoon even in stilte zijn.

Negatieve emoties en angst kunnen ons flink van de leg brengen. Hoewel we er niet altijd aan ontkomen, zijn ze vervuilend voor het hart en maken ze je gesloten. Door te investeren in relaties en in elementen als muziek en natuur, voed je je hart met liefde en waardering. Waardering voor de mensen om je heen die je leven positief beïnvloeden en voor de elementen om je heen waar je ontspanning in vindt. Je hebt het zelf misschien niet door, maar we hebben vaak de neiging om snel en oppervlakkigte ademen. Hierdoor vul je je longen niet volledig met zuurstof en dat voel je in je energielevel. Als je een paar keer per dag bewust bezig bent met je ademhaling en een aantal keren bewust diep ademhaalt, benut je het volledige potentieel van je longen. Gun jezelf even een paar minuten rust om dat te doen. Het biedt helderheid en energie.

Als deze drie elementen met elkaar in evenwicht zijn, volgt voeding voor je buik vaak vanzelf. De sleutel bij alle vier de elementenis namelijk het vage ‘bewustzijn’; als jij de tijd neemt om bewust na te denken over welke voeding jij in je lijf stopt, dan leer je vanzelf wat wel en niet goed voor je is. Dat is heel fijn in een wereld waar iedereen roept wat je wel en niet moet doen. Je luistert dan gewoon even naar je innerlijke stem. En als een stuk chocola voor jou wonderen doet, dan is dat op dat moment voeding! 

Deze column is eerder verschenen in gezondNU 10 - 2016 (https://www.gezondnu.nl/)

Zo mooi is het leven

Voor de meesten van ons is de vakantie voorbij. Het ‘echte leven’ begint weer. Na weken lang dromen over je ideale toekomst, zit je weer op diezelfde stoel achter datzelfde bureau. Hoe voorkom je sleur en kom je in een positieve flow?

Dit artikel is eerder verschenen in gezondNU 9 - 2016 (https://www.gezondnu.nl/)

Gelukkigste school van NL

ODS de Zeppelin is de eerste school in Nederland waar al het onderwijzend personeel geschoold is, of dit jaar nog wordt, in de methodiek van de Gelukskoffer.

Dit artikel verscheen op 02-09-2016 in 'De Schakel' (bron: De Schakel - BAR Uitgeverij)

Limonademaker Clara den Boer

Eigenlijk kwam ik puur toevallig het initiatief van Clara den Boer tegen: de Gelukskoffer, maar het sprak me meteen aan. In de Gelukskoffer zit een lesprogramma om kinderen uit groep 3/4, 5/6 en groep 7/8 les te geven over geluk. [...]. Een kind dat gelukkig is kan ook bijdragen aan het geluk van anderen. Als dat geen limonade is!

7 Vragen aan Clara den Boer.

Dit artikel verscheen op 05-09-2016 op www.maaklimonade.com

Thank God it's Monday

Bij mij is dat samen zijn met vrienden en familie en een beetje rommelen in huis. In het weekend ontpopt zich bij velen een nieuw persoon: het ‘deel van jezelf’ dat je thuislaat wanneer je op je werk bent. Welk deel is dat echter?, vraag ik me weleens af. Het enthousiaste, blije en vrije gedeelte? Blijft die dan trouw op je wachten tot je klaar bent met werken? Druk je gewoon op de aan-knop als je weer thuis bent?

Als ik terugkijk naar het begin van mijn loopbaan, was ik een heel ander mens. Ik was nog maar net begonnen en wilde mezelf bewijzen. Dus ik pakte vijfentwintig projecten tegelijk op. Alles van mezelf gaf ik op het werk. Eenmaal thuis verzaakte ik mezelf op te laden. Ik peinsde en ik klaagde. Want mijn baas snapte maar niets van wat ik deed en hij gaf me te weinig complimenten en salaris voor het werk dat ik afleverde. Tenminste, zo ervaarde ik het. Toch bleef hij aan het einde van de dag gewoon mijn baas. En ik plofte weer energieloos thuis op de bank.

“Ik heb een heel zwaar leven, echt heel zwaar.” Het befaamde nummer van Brigitte Kaandorp – daar doet het me aan denken. Misschien ken je zelf ook wel zo’n typisch persoon. Zo iemand waarbij alles ‘zwaar’ is. Klagen, beschuldigen, hopen (maar dit dan gelijk weer tenietdoen, want ‘wat als het uitloopt op een teleurstelling?’) en eeuwig excuseren. Een laag energieniveau, kromme rug, schouders naar voren, hoofd naar beneden. Herkenbaar? Terugkijkend op mijn loopbaan maakte ik me er ook schuldig aan. Ik liet een deel van mezelf thuis: het spontane ‘out of the box-gedeelte’. Juist dat stuk waarin ik het beste van mezelf kan laten zien en waar ik energie van krijg. Thuis was ik de spontane, energieke en prettig gestoorde Claar. En op mijn werk liep ik als een schaap in het gareel. Te hard werken, niet doen waar ik goed in was en klagen over mijn verleden en over andere mensen. En toch bleef ik zitten waar ik zat.

Vanaf een afstand – qua plaats of tijd – kun je vaak beter je gedrag beoordelen. Waar ik vroeger niet doorhad hoe energieslopend mijn gedrag was, kan ik dat vandaag de dag wel. Niet alleen vanuit mijn kennis als psycholoog, maar ook omdat ik zelf de keuze heb durven maken om mijn hart en ziel te volgen. Mijn passie en dromen achterna te gaan en anderen aan te sporen dat ook te doen. Juist op dat moment besefte ik wat ik al die tijd had gemist. En dat er eigenlijk maar één oplossing is: niet je baas, je auto of je salaris, maar JIJ bent verantwoordelijk voor je eigen geluk.

Op dit soort momenten haal ik graag het boek Gelukkig Werken van Onno Hamburger en Ad Bergsma aan: wanneer je plezier hebt in je werk, wanneer het past bij jouw talent en jouw persoonlijkheid en wanneer je het gevoel krijgt dat je iets zinvols kunt bijdragen, dan heb je volgens hen de ideale ingrediënten voor het vinden van geluk in je werk. Ben je al zo ver? Kijk dan niet verrast op wanneer je na “Thank God it’s Friday” zomaar “Thank God it’s Monday” zegt! 

Deze column is eerder verschenen in gezondNU 8 - 2016 (https://www.gezondnu.nl/)

Voorkom pesten, geef gelukslessen

'De gelukslessen geven je meer zelfvertrouwen. Daardoor heb je minder zin om te pesten'

Ilada (8) leerling De Kameleon

Dit artikel is verschenen in BN DeStem van 19 april 2016

Kinderen bezoeken ouderen voor gelukslessen

Leerlingen van groep 7B van de Vondelschool hebben afgelopen vrijdag samen met de bewoners van de Gooise Warande spelletjes gespeeld. 

Dit artikel stond in BussumsNieuws van 13 april 2016

Ontsnap uit de hedonistische tredmolen

En ja, daarmee verander je je geluksgevoel wel degelijk. Maar zodra aan deze basisbehoefte is voldaan, is er geen ruimte meer om je geluksgevoel nog verder te laten groeien. Het verschil in geluksgevoel tussen iemand die 5000 dollar en iemand die 50.000 dollar per jaar verdient, is enorm. Maar het verschil in geluksgevoel tussen iemand die 50.000 en iemand die 50 miljoen verdient, is klein. Dit blijkt keer op keer uit onderzoeken van onder andere professor Sonja Lyubomirsky, professor Dan Gilbert en professor Tim Kasser.

Waarom zijn we dan allemaal zo hard bezig om ons geluk uit externe factoren te halen, in plaats van uit onszelf? Als je het mij vraagt, is het een kwestie van conditionering. We hebben geleerd dat je een goed persoon wordt door hard te werken. Als je namelijk hard werkt, kun je een goede opleiding volgen. En als je een goede opleiding hebt, krijg je een goede baan. En als je een goede baan hebt, ben je succesvol. En als je succesvol bent, verdien je veel geld. En als je (veel) geld verdient, ben je gelukkig. Ik ben zelf het kind van dezelfde riedel:

Van atheneum naar havo (“Zonde van je talent”), via één jaar hbo (“Ach, ze moet toch wat”) naar studie psychologie op de universiteit (“Gelukkig”). Afgestudeerd en aangenomen bij grote consultancyfirma (“Joepie”). Tegelijkertijd bedrijfskunde gestudeerd (“Want ik kon meer”). Met man en kinderen (“Ideaalplaatje”).

Mijn plaatje klopte met alles wat me was aangeleerd: we waren beiden succesvol, werkten hard en maakten lange dagen. We hadden een mooi huis, lieve kinderen en gingen meerdere keren per jaar op vakantie. Toch ging ik tussen mijn dertigste en veertigste levensjaar gestrest door het leven. Moe van het najagen van mijn eigen geluk en vervreemd van het meisje dat ik was, met al mijn idealen om de wereld een stukje mooier te maken. En juist dan – wanneer de basisbehoefte op orde is – blijft die ene vraag steeds terugkomen: is dit alles? Wat als alles wat ik heb geleerd niet waar blijkt te zijn? En daar is hij: de hedonistische tredmolen – het grootste struikelblok voor geluk.

De hedonistische tredmolen beschrijft het fenomeen dat ongeacht welk niveau van welvaart je hebt bereikt, het nooit genoeg is. Je went eraan en zal altijd meer willen. Het maakt je het perfecte slachtoffer voor de veelbelovende reclameboodschappen die suggereren dat het geluk ligt in een nieuw paar schoenen of het nieuwste model van die peperdure auto. Op deze manier blijft het ontdekken van geluk dag in, dag uit een oneindige en onverzadigbare zoektocht.

Ik ben uit die tredmolen gestapt. Als single moeder en ondernemer doe ik nu alleen leuke dingen met leuke mensen. Langzaam maar zeker leerde ik de wereldverbeteraar in mezelf weer kennen. Ik gaf haar volop de ruimte om te ondernemen en te doen waar ze blij van wordt. Het heeft me geïnspireerd om terug te gaan naar de basis. En daarmee ook basisschoolleerlingen mee te geven wat de essentie is van gelukkig zijn. Geluk van binnen naar buiten draagt veel meer bij aan je geluksgevoel dan geluk van buiten naar binnen. En daar ligt de mooiste ontdekking. 

Deze column is eerder verschenen in gezondNU 4 - 2016 (https://www.gezondnu.nl/)

Gelukszoeker, een vies woord?

Als je aan iemand zonder dak boven zijn hoofd vraagt wat hij het liefst wil, zegt hij hoogstwaarschijnlijk: een huis. Vraag aan een verhongerd iemand wat hem het meest blij zal maken, en hij zal vragen om een bord met eten. En vraag aan een familie dat twee dagen niet geslapen heeft wat hen oprecht gelukkig zal maken, en ze zullen je vragen om een bed. Of we nu uit een conflictgebied komen of uit ons veilige Nederland, ik durf te stellen dat wij allemaal deze primaire behoeften zouden hebben bij gebrek eraan.

De term gelukszoeker laaide het afgelopen jaar flink op binnen de context van de vluchtelingen discussie. Dat hiermee ook de politieke vluchtelingen – losgerukt van hun roots onder verschrikkelijke omstandigheden – over één kam werden geschoren met immigranten die op zoek zijn naar een beter bestaan, werd voor het gemak even buiten beschouwing gelaten. Maar waar ik me het meest over heb verbaasd, is hoe een term met het woord geluk erin in één klap werd omgedoopt tot een ‘vies’ woord.

Sinds de vluchtelingendiscussie kun je het woord gelukszoeker niet meer uitspreken zonder dat het geassocieerd wordt met profiteurs, gestrande boten en azc’s. Maar hoe zit het met ons? In ons hedendaagse leven krijgen we steeds meer aandacht voor de essentie van geluk en het belang van een gelukkig bestaan op jezelf en je medemens. Sterker nog, ik doe er zelf aan mee. Waar we vroeger eerst werk zochten als voorwaarden om gelukkig te zijn, stemmen we ons werk nu af op waar wij gelukkig van worden. Een zoektocht naar geluk – spreek het maar eens hardop uit.

Er is geen handboek voor geluk. We moeten het doen met de wetten van het universum en de wijsheden van filosofen, schrijvers en grote denkers. Maar als ik mijn eigen bescheiden bijdrage mag leveren, dan wil ik de gelukszoekers onder ons vooral stimuleren om niet alleen met jullie zoektocht door te gaan, maar ook om het gevonden geluk te delen met anderen. Want om zo’n groot denker maar meteen te quoten: in giving is receiving.

En daarin vind je meteen de schoonheid: geluk is misschien wel het enige geschenk op aarde dat alleen maar groter wordt als je er iets van weggeeft.

Deze column van Clara den Boer is eerder verschenen op WendyOnline op 5 maart 2016.

De kracht van in je kracht staan

Ja, het is aan het te leren.

Belangrijke managementgoeroes schreven er meters boekenplanken over vol. De boodschap van deze boeken komt neer op één belangrijk aspect: eerst leren houden van wie je zelf bent en weten wat jij wilt. Dat betekent dus vaak een reis naar ‘binnen’ en jezelf vragen stellen als: wie ben ik? Wat wil ik? Wat zijn mijn talenten?

Veel volwassenen hebben vanuit hun jeugd overlevingsmechanismen ontwikkeld. Dat klinkt misschien wat zwaar, maar vaak hebben we in onze jeugd geleerd dat bepaalde kwaliteiten ‘handig’ waren om te tonen. Andere kwaliteiten verdwenen daardoor naar de achtergrond. Als volwassenen hebben we zo een scala van patronen die we afdraaien, bewust of onbewust. Bij de reis naar ‘binnen’ kijk je en ervaar je je constructieve en destructieve patronen, om uiteindelijk te worden wie je al bent. Soms is het figuurlijk een aantal wikkels afdoen om bij de oorspronkelijke bron van kracht te komen. Daarom houden we ook zo van kleine kinderen, ontwapenend en vrij als ze zijn. Als volwassenen snakken we hiernaar. Wikkels eraf en weer in onze kracht komen. Een beweging van ‘binnen’ naar ‘buiten’.

Ik werd hieraan herinnerd toen ik een vraag stelde aan een aantal leerlingen tijdens een Gelukskofferles. Irma (11), Bob (10) en Piet (12) gaven met hun ontwapenende onschuld antwoord op een vraag die wij volwassenen vaak moeilijk vinden: wat is belangrijk als je in je kracht staat?

“Het is belangrijk dat je in jezelf gelooft”, is het eerste wat Irma zegt. “Ja, maar”, vult Bob aan, “dat kan alleen als je weet waar je allemaal goed in bent. En dat je niet steeds kijkt naar waar je een vier voor kreeg, maar juist naar wat je wél goed doet.” Piet: “Ik weet nu ook dat mijn hersenen eigenlijk heel snel zien waar ik een vier voor heb. Dus ik kan kiezen of ik daarnaar kijk of dat ik ook kijk naar waar ik goed in ben.”

“En dat is best moeilijk voor sommige mensen om te zien, ook al weten ze het wel”, voegt Irma toe. “Als ik het moeilijk heb, vergeet ik dat weleens.” “Gelukkig kan iemand je daar wel aan herinneren door je een compliment te geven”, moedigt Piet aan. Irma begint te stralen: “Ik kan me herinneren toen we allemaal in onze kracht stonden, toen we iets aan andere mensen gaven. Dat was, denk ik, de leukste dag van school!”

Ik luister hoe de kinderen verder praten over zo’n ingewikkeld thema. Het stemt me hoopvol voor een betere wereld. Een wereld waarin iedereen de beste versie van zichzelf mag en kán zijn. Een wereld waarin we vanuit dankbaarheid leven, waarin we de schoonheid om ons heen kunnen waarderen en we onze talenten inzetten om iets moois bij te dragen. En wanneer je het moeilijk hebt, er een klasgenootje, collega of goede vriend is die je aan jouw kracht herinnert op het moment dat je het zelf niet meer ziet.

Dat is misschien nog het mooiste: de kracht van in je kracht staan is de gave hebben om anderen te stimuleren hetzelfde te doen.

Deze column is eerder verschenen in gezondNU 2 - 2016 (https://www.gezondnu.nl/)

Geluk zou een schoolvak moeten zijn.

Ap Dijksterhuis, hoogleraar Sociale psychologie en schrijver van het onlangs verschenen boek Op naar geluk. De psychologie van een fijn leven.

Dit artikel verscheen op 28 september 2015 op de website van de Radbout Universiteit, (Portretten Change Perspective)

Geluk is iets tussen Boeddha en Frank Boeijen

Op zoek naar het wezen van geluk kwam psycholoog Ap Dijksterhuis uit
bij tevredenheid en gemoedsrust, het idee dat het leven zin heeft.

Dit artikel verscheen op zaterdag 19 september 2015 in NRC Handelsblad

Geluk valt te leren ...

Geluk valt te leren, laten we het vak op school introduceren

Ap Dijksterhuis, hoogleraar Sociale psychologie en schrijver van het onlangs verschenen boek Op naar geluk. De psychologie van een fijn leven.

Dit artikel verscheen op 26 september 2015 in Trouw.

Gelukslessen voor kinderen

Kun je kinderen leren van zichzelf te houden?

Jazeker, en met de zeven gelukslessen uit de 'Gelukskoffer", een nieuwe schoolmethode, bereik je nog veel meer, zo blijkt.

Dit artikel verscheen in 'Wendy' nummer 4/2015

Help! Ik ben normaal

Google de kenmerken van een ADHD’er, en het zijn de bovenstaande eigenschappen die je hoogstwaarschijnlijk als eerste zal aantreffen.

ADHD, PDD-NOS, Autisme; vandaag de dag is ieder kind bestempeld met een van deze ‘stoornissen’. Zelf heb ik daar wat moeite mee. Op de voorhoofden van deze kids staat gegraveerd dat ze niet mee kunnen komen met de ‘gemiddelde’ leerling. Maar, wat is ‘gemiddeld’ nu eigenlijk? Sterker nog, wat is normaal?

Als ik die laatste vraag wil beantwoorden, ben ik vast nog wel even bezig. Dus laten we maar beginnen met een relatief toegankelijker vraagstuk: welke rol speelt het onderwijs in het labelen van onze kinderen? Neem het gedrag van een ADHD’er. Het zijn ware risiconemers, ze kunnen meerdere informatiestromen tegelijk verwerken en ze hebben een ijzersterke ondernemersdrift. Maar zet ze in een klaslokaal neer waar informatie op een traditionele manier wordt aangeboden en waar een kind met ADHD vooral wordt geacht stil te zitten en te luisteren, en je zal zien dat het kind plotseling niet meer past binnen de kaders van de ‘gemiddelde leerling’. BAM! Daar is ‘ie dan. Genadeloos op het voorhoofd van deze kids en de hele wereld mag het zien: het label ‘ik ben niet normaal’.

Hokjesdenken

Als psycholoog en initiatiefnemer van Gelukskoffer sta ik er toch wat anders in. Volgens DSM VI – de meestgebruikte classificatiesysteem in de psychologie en psychiatrie – past tegenwoordig iedereen in het hokje van een bepaalde ziekte of aandoening. Zonde. Want waarom spreken we van een stoornis, als diezelfde ‘ADHD’ers’, ‘Autisten’ en ‘PDD-NOS’ers’ de grondleggers zijn van onze uitgekiende computersystemen, adembenemende kunstwerken en vooruitstrevende start-ups?

Waarom kijken we niet ook (!) naar de positieve kwaliteiten, dan alleen naar de eventuele achterstanden in een toch al achterhaald systeem? Toen ik mijn elfjarige zoon Ruben gekscherend vroeg in welk hokje hij viel, gaf hij mij een antwoord dat mij inspiratie gaf voor het schrijven van deze blog: ‘Ik heb een hele ernstige ziekte denk ik, mam.’
Hij bleef even stil.
‘Ik ben normaal.’

Deze column van Clara den Boer is eerder verschenen op WendyOnline op 28 juli 2016.

Opa en oma brengen geluk

Stel je voor: je kind krijgt op school de opdracht om een voorwerp mee te nemen dat voor hem of haar geluk symboliseert. Wat zou hij meenemen? Een iPad? Een mobiele telefoon? Nieuwe schoenen? Of een voetbal misschien. Nou, houd je vast. Want tijdens het geven van ‘lessen in geluk’ constateerden we met Gelukskoffer iets bijzonders: meer dan de helft van de kinderen neemt iets mee wat hen herinnert aan opa of oma.

Een foto, een bioscoopkaartje, een oud horloge van opa of een kettinkje van oma – noem het maar op. We zien de meest prachtige verhalen ontstaan wanneer kinderen hun voorwerp presenteren en vol liefde vertellen over wat geluk voor hen betekent. De klas luistert muisstil naar de verhalen van elkaar. Bram (10) vertelt vol passie over hoe hij verstoppertje speelt met opa (en hoe hij zich altijd weer op dezelfde plek verstopt). Marijn (12) vindt geluk als hij met opa door de bossen struint. Anniek (12) vindt de kippensoep van oma het allerlekkerste wat er is. En Twan (9) presenteert macaroniboogjes want daarmee helpt opa hem met zijn rekensommen.

Maar ook overleden opa’s en oma’s overwinnen een plekje op de gelukstafel. Zo vertelt Kirsten (12) dat haar opa vorige week overleden is. En hoe ze nog steeds ‘heel blij in haar hart’ wordt als ze aan de bioscoopuitjes met opa terugdenkt. Ja, lieve papa’s en mama’s van Nederland, opa’s en oma’s zijn ware geluksbrengers.

Eigenschappen

Ook ik leer van de vertederende verhalen over opa’s en oma’s. Met engelengeduld leren ze hun kleinkinderen veters strikken en taarten bakken. Ze lezen drie keer op een rij hetzelfde verhaal voor en spelen tien keer achter elkaar monopolie. Als ik al die mooie verhalen samenvat, zie ik drie eigenschappen terugkomen:

1. onvoorwaardelijke liefde
2. tijd
3. spelen

Het lijkt zo simpel. Maar het kenmerk van simpele dingen is dat het vooral simpel is om ze niet te doen. En daarom via deze weg een shout-out naar mijn eigen paps (inmiddels overleden) en mams: BEDANKT!

Deze column is eerder verschenen bij WendyOnline op 29 juni 2015

Minder wordt meer en meer

Ik vergeet het nooit meer, die blikken in de ogen van mijn omgeving toen ik vertelde dat ik mijn baan had opgezegd. Overal waar ik kwam, werd ik met grote ogen en open mond schaapachtig aangekeken. “Die Claar, wat zegt ze nou?”

Na tien jaar als consultant bij een organisatieadviesbureau koos ik voor het fulltime ondernemerschap. “Drie keer per jaar op vakantie, een auto van de zaak en uitstekende secundaire arbeidsvoorwaarden – hoe kun je dat in godsnaam allemaal weggooien?!”, hoorde ik mensen om me heen zeggen. Mijn antwoord, “Om meer tijd over te houden voor dingen waar ik gelukkig van word”, was blijkbaar kul.

Vlak daarna kreeg ik als kersverse ondernemer de opdracht om een project uit te voeren. Het was groot, heel groot. Zo groot dat ik er vijf dagen in de week aan kwijt zou zijn. Juist nu ik meer tijd over wilde houden voor mijn kinderen, leuke dingen en mezelf. Hoe veilig het ook klonk om me weer voor vijf dagen vast te leggen, het was geen onderdeel van dat plan. Dus ik zei nee. En daar waren ze weer: grote ogen, open mond, schaapachtige blikken.

Is het niet gek dat we in onze maatschappij de waarde van geluk meten aan de hand van externe factoren? Doe goed je best op school, krijg een goede baan, werk hard, verdien veel geld en koop mooie spullen. Want de wereld is maakbaar en geluk is te koop. Toch? Of niet? Recent onderzoek van Sonja Lyubomirsky toont aan dat slechts tien procent(!) van ons geluk bestaat uit omstandigheden. En de wetenschap blijft ons verrassen. Daniel Gilbert, hoogleraar aan de Harvard University en onderzoeker naar geluk, toonde in een onderzoek aan dat geld, een nieuwe relatie of een welverdiende promotie ons wel degelijk gelukkig maakt. Maar dit is slechts van korte duur. Sterker nog: een verbroken relatie of het mislopen van een promotie heeft minder impact op ons geluksniveau dan je denkt. Als we gelukkig worden van een gebeurtenis of een materieel bezit, dan houdt dit zelden langer stand dan drie maanden. Hoe welvarend, beroemd of succesvol je ook bent, het gevoel van ‘is dit alles?’ zal je vroeg of laat overvallen. Om de drang naar geluk te blijven verzadigen, willen we vervolgens altijd meer, meer, meer. Is het niet slimmer om te gaan voor duurzaam geluk?

Duurzaam geluk zit niet in iets wat je vindt of koopt, maar in wie je bent. Het gaat om de manier waarop je omgaat met de kleine, dagelijkse micromomenten in het leven. Daarom laat ik de spullen die ik voor mezelf koop altijd als een cadeautje inpakken. Daarom neem ik de tijd om een kop thee te drinken met mijn kinderen, geniet ik van een bijzonder gesprek met vriendinnen of word ik blij van een leuke ontmoeting met een opdrachtgever.

Tien jaar geleden koos ik voor minder werken. Dat ‘minder’ heeft me ‘meer’ opgeleverd. Meer genieten van mijn gezin en mijn werk. En de overtuiging dat ik met mijn werk ‘meer’ bijdraag aan het leven van andere mensen: groot en klein.

Hoe zit het met jouw duurzame geluk? Deze vragen helpen je een antwoord te vinden:
• Hoe combineer ik werk en geluk?
• Hoe draag ik bij aan het geluk van anderen?
• Wat is geluk voor mij? 

Deze column is eerder verschenen in gezondNU 6 (https://www.gezondnu.nl/)

 

Wat moet ik doen om gelukkig te zijn?

In een live radio-interview met Humberto Tan mocht ik vertellen over ons onderwijsprogramma Gelukskoffer. In dit programma van zeven lessen leren kinderen in het basisonderwijs (groep 5/6 – 7/8) hoe ze invloed uit kunnen oefenen op hun eigen geluksgevoel. Met de radio had ik nog geen ervaring. Ik zit thuis, Humberto in de studio, duizenden mensen kunnen ons horen praten en daar stopt mijn kennis. Nadat ik Humberto’s laatste vraag over Gelukskoffer had beantwoord, hoorde ik een vrouwenstem. Zo ineens, vanuit het niets. Voordat ik kon verwerken waar ik dit personage kon plaatsen in dit live gebeuren, stelde ze mij dé vraag: “Wat moet ik doen om gelukkig te zijn?” “Vraagt u dat aan mij?”, was mijn respons.

Ik vroeg het in mijn reinste onschuld – nog steeds in het ongewisse hoeveel mensen er überhaupt bij een radiostudio betrokken zijn. “Ja, aan wie anders”, antwoordt ze ietwat bits. Ja, weet ik veel?!, dacht ik. Lichtelijk gegeneerd vertelde ik hoe je je geluksspier kunt trainen(weet je nog: de tips uit m’n eerste blog?). Na een paar minuten hangen we op en gonst het gesprek na in mijn hoofd. Wat gebeurde daar nou eigenlijk?

Als ‘geluksexpert’ krijg ik ‘m vaak voor de kiezen: wat moet ik doen om gelukkig te zijn? Alsof er een recept voor geluk is dat voor iedereen toepasbaar is en ik de wijsheid in pacht heb, omdat ik ervoor heb gestudeerd. Maar als ik één ding weet over geluk na stapels wetenschappelijke literatuur, na honderden gesprekken met volwassenen en kinderen en na jarenlange deskundige te zijn van mijn eigen geluk dan is het wel dit: de beste geluksprofessor ben je zelf.

En ineens zag ik het: mijn ‘vraagt u dat aan mij’-reactie was eigenlijk zo gek nog niet. Sterker nog, het was briljant.

Het is niet altijd aan mij om antwoord te geven…

… maar om juist de vragen te stellen:

• Wat is geluk voor jou?
• Waar droom je van?
• Waar ben je dankbaar voor?

Durf deze vragen aan jezelf te stellen en schrijf het antwoord op. Want jij weet veel. Meer dan je denkt.

Geluk op school

Geluk kun je stimuleren, ook op de werkvloer. Leraren en leerlingen krijgen daardoor meer plezier en energie, zijn minder vaak ziek en presteren beter. Zeven vragen aan Ernst Bohlmeijer, hoogleraar Mental Health Promotion aan de Universiteit Twente.

Dit artikel verscheen in het maandblad Kader Primair (juni 2014)

De Volkskrant: Lessen in ‘geluk’ dienen als remedie tegen pesten

‘Je kunt pesten proberen af te leren. Of je kunt je afvragen: wat heeft ieder individueel kind nodig om in beweging te komen?’ Coach Anke Appel–Den Boer heeft een duidelijke opvatting over de aanpak van pesten. Ze is mede-oprichter van De Gelukskoffer, een lessenpakket waarin basisschoolleerlingen op zoek gaan naar geluk. ‘We zien niet een dader of een slachtoffer, maar een kind. Dat is een verschil met elders in Nederland.’

(De Volkskrant 28-04-2014)

Zo zie je geluk niet over het hoofd

Nieuwe schoenen

Pas geleden kocht ik nieuwe Nikes. Van die roze, voor het hardlopen. Ik liep er mee rond als een pauw zo trots. Maar na de eerste euforie en alle complimenten van de omgeving, begon ik alweer rond te kijken naar nieuwe schoenen. Van die lichtblauwe met een groen logo. En ook nog in de aanbieding. Daar zou ik echt gelukkig van worden, dacht ik…

Wij geloven vaak dat geluk van buiten ons komt: als ik maar een betere baan zou hebben, dan zou ik gelukkig zijn, als ik een relatie heb, dan ben ik gelukkig, als ik die nieuwe schoenen koop… Dit is de meest gemaakte denkfout over geluk.

Micromomenten

Daniel Gilbert, hoogleraar aan de Harvard universiteit en onderzoeker naar Geluk, toont in zijn onderzoeken aan dat geld, een nieuwe relatie en bijvoorbeeld promotie ons wel degelijk gelukkiger maken. Maar slechts voor even! En ook de keerzijde: verlies van een baan, ziek zijn, promotie mislopen en het verbreken van een relatie heeft minder impact op geluk dan we verwachten. Als we gelukkig worden van een gebeurtenis, of van een nieuw bezit, dan duurt dat bijna nooit langer dan drie maanden. Slechts zeer weinig gebeurtenissen hebben een effect dat langer aanhoudt dan drie maanden. Duurzaam geluk zit in de manier waarop we omgaan met de dagelijkse ‘micromomenten’.

Dankbaar

Geluk is dus niet iets dat we kunnen vinden en kopen, maar iets dat we zijn. Zo winnen we direct enorm veel tijd: de tijd die wij besteden aan onderweg zijn naar positieve gebeurtenissen en de tijd dat we bezig zijn met ons zorgen maken over negatieve gebeurtenissen.

Mijn ervaring is dan ook dat de gelukkigste mensen de mensen zijn die zich niet zozeer laten leiden door materieel bezit en de buitenwereld. Het zijn mensen die dankbaar zijn voor dat wat er is, die spelen, hardop lachen, die tegenslagen actief te lijf gaat en genieten van de kleine dingen. Zonder almaar iets nieuws te willen kopen om daarmee geluk te winnen.

Train je geluksspier

Je geluksspier kun je op verschillende manieren trainen. Belangrijk daarbij zijn onder andere:

• Glimlachen
• Zoek de stilte op
• Besteed tijd en energie aan vrienden
• Schrijf elke dag 3 dingen op waar je dankbaar voor bent
• Doe zomaar iets aardigs voor anderen

Allemaal simpele dingen om te doen. Geluk is immers een gevoel. En jouw gevoel kan alleen maar in jezelf zitten. Veel Geluk!

P.S. Ik loop nog steeds trots rond met mijn roze schoenen!

Verkering met Wendy?

Voordat ik het wist hing ik aan de lijn met de hoofdredacteur. Of ik verkering wilde. We maakten de afspraak dat ik een jaar lang blog voor Wendy. Het was serieus genoeg om het flirten over te slaan, maar te pril om ons in het echt te verbinden. Een mooie middenweg dacht ik. Maar… Ik moest mijn nieuwe liefde nog wel veroveren. Met een proefblog welteverstaan.

Tuurlijk, geen probleem. Ik heb twee boeken geschreven, wat zijn nou vierhonderd woorden? In al mijn ijverigheid begon ik aan mijn eerste blog. Na zwoegen, zweten en tien keer lezen voel ik ‘m. Trots stuur ik mijn eerste blog op. “Te veel informatie, te wetenschappelijk, genoeg content om er tien blogs van te maken.” De feedback was genadeloos. Alsof er met een rode pen door mijn kwetsbare liefdesbrief was gegaan. Ik wilde de relatie verbreken. Dan blijft het maar bij een flirt, prima. Maar ergens sprak een stemmetje in mijn hoofd mij verstandig toe: “Stap uit die comfortzone, ver weg van het veilige pad.” En daar ging ik. Poging twee. Ik deed iets wat ik ver voor me uit had geschoven: ik zocht hulp.

Dankzij een blogcoach werd mijn tweede blog met een “TOP” ontvangen. Maar ineens overviel mij een serieus gevoel van bindingsangst. Durf ik die commitment van dat maandelijkse zwoegen en zweten wel aan? Nee, dat wilde ik niet. Daarom riep ik de hulp in van een ghostwriter. Iemand die mijn hersenspinsels omzet in snelle, gevatte en persoonlijke blogs met een boodschap. Even wennen in het begin, maar het heeft me geen windeieren gelegd; een eigen column in het magazine GezondNu, met m’n snufferd voor de camera van RTL Lifestyle en met diezelfde snufferd een paginagrote foto in het Algemeen Dagblad. En als klap op de vuurpijl sprak Wendy ook uitgebreid over Gelukskoffer in een vier-pagina artikel in de september-editie. Stuk voor stuk stapjes in de richting van ons Grote Doel:

“In 2020 alle kinderen in Nederland lessen in geluk!” En ja, dat is commitment voor het leven. Maar het is er één die ik met liefde aanga.

Tips van Claar:

• Durf jezelf te stretchen

• Vraag hulp

• Accepteer hulp (ja, dat zijn twee verschillende dingen)

• DREAM BIG!

NB: en  mijn volgende dromen: Wendy als ambassadeur voor Gelukskoffer en een educatief programma over geluk voor kinderen op RTL

AD Delft Geluk

Delftse Basisschool geeft lessen in geluk

‘Wist je dat je 40% van je geluksgevoel zelf bepaalt?’ Dat is een fors percentage als je bedenkt dat voor velen geluk een vluchtig iets is. Echt gelukkig zijn kun je leren!